Dzisiejszy wpis zostanie poświęcony pojęciu księgi wieczystej, w szczególności – co to jest księga wieczysta i do czego ona służy. Księga wieczysta dla nieruchomości to podstawowy dokument, który pozwala na ustalenie stanu prawnego nieruchomości (np. mieszkania czy działki).
Z tego dokumentu uzyskujemy wiedzę odnośnie właściciela nieruchomości, adresu, powierzchni czy też ewentualnych obciążeń, jakimi mogą być hipoteki. Z praktycznego punktu widzenia zapoznanie się z treścią księgi wieczystej jest niezbędne dla jasności i bezpieczeństwa transakcji (np. umowy sprzedaży mieszkania). Księgi wieczyste są dostępne publicznie, a zatem każdy zainteresowany ma możliwość sprawdzenia znajdujących się w niej zapisów. Bardzo ważne jest, jeśli jesteśmy kupującymi nieruchomość, aby poprosić sprzedającego już na samym początku o podanie numeru księgi wieczystej w celu sprawdzenia znajdujących się w niej zapisów, w szczególności odnośnie ograniczonych praw rzeczowych (np. służebności) czy ewentualnych zabezpieczeń hipotecznych. Celem zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych jest przede wszystkim zabezpieczenie obrotu nieruchomościami.
Księgę wieczystą można sprawdzić na dwa sposoby, gdyż wszystkie księgi są prowadzone zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Po pierwsze można tego dokonać w sądzie rejonowym w wydziale ksiąg wieczystych, w którym księga jest założona, a po drugie – przez internet, w elektronicznym rejestrze ksiąg wieczystych prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Aby tego dokonać, musimy posiadać numer księgi wieczystej. Od 2013 r. wszystkie księgi wieczyste są zakładane i prowadzone w systemie informatycznym.
Założenie księgi wieczystej jest konieczne dla każdej nieruchomości, mieszkania, domu czy też działki. Obowiązkiem właściciela nieruchomości jest zadbanie o to, aby treść księgi wieczystej była zgodna ze stanem faktycznym. Aby założyć księgę wieczystą, należy do sądu rejonowego wydziału ksiąg wieczystych, właściwego ze względu na położenie nieruchomości, złożyć wniosek wraz z załącznikami wypełniony na formularzu „KW – ZAL”. W trakcie transakcji (np. zawieranej umowy sprzedaży), księgę wieczystą za dodatkową opłatą może również założyć notariusz.
Należy pamiętać, że założenie księgi wieczystej nie jest darmowe. Kwestie te zostały uregulowane w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zgodnie z art. 42 ust. 1 tej ustawy, opłatę stałą w kwocie 200 zł pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego. Do wniosku o założenie księgi wieczystej powinny zostać dołączone najważniejsze dokumenty związane z nieruchomością, potwierdzające nabycie nieruchomości bądź posiadanie prawa własności nieruchomości (np. akt notarialny nabycia mieszkania, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku) oraz dokumenty geodezyjne (wypis z rejestru gruntów oraz wyrys z mapy ewidencyjnej).
Adwokat Jacek Osmólski, fot. pixabay.com
