W dzisiejszym wpisie zostaną omówione po krótce pozostałe rodzaje hipoteki, a mianowicie hipoteka łączna i odwrócona.

Zachęcamy do lektury poprzednich materiałów:

Hipoteka przymusowa i kaucyjna

Hipoteka umowna

Hipoteka. Na czym polega

Hipoteka łączna, jak sama nazwa wskazuje, obciąża kilka nieruchomości w taki sposób, że wierzyciel może żądać zaspokojenia swoich wierzytelności z dowolnie wybranej przez siebie nieruchomości. Zgodnie z art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 06 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece, w razie podziału nieruchomości hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział (hipoteka łączna). Celem hipoteki łącznej jest ułatwienie i obniżenie kosztów ponoszonych z tytułu ustanawiania zabezpieczenia każdej pojedynczej wierzytelności na większej liczbie nieruchomości należących do jednej bądź większej liczby osób.

Hipoteka może być ustanowiona w drodze czynności prawnej, na podstawie orzeczenia sądu lub decyzji odpowiedniego organu podatkowego. Hipoteka łączna powstaje dopiero z chwilą wpisu do księgi wieczystej, ale obciąża nieruchomość z mocą wsteczną od chwili złożenia wniosku o jej dokonanie. Może powstać również na skutek podziału wcześniej obciążonej nieruchomości i obciąża wtedy wszystkie nowo powstałe nieruchomości.

Hipoteka łączna musi być ustanowiona na minimum dwóch nieruchomościach lub prawach. Mogą one należeć do jednej lub kilku osób. Przedmiotem hipoteki może być zatem: nieruchomość, użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, wierzytelność zabezpieczoną hipoteką oraz część ułamkowa nieruchomości, stanowiąca udział współwłaściciela.

Wykreślenie hipoteki łącznej następuje na wniosek, który należy złożyć w wydziale ksiąg wieczystych sądu rejonowego. Taki wniosek podlega opłacie w wysokości 100 zł. Ważne, że w razie sprzedaży części nieruchomości obciążonej hipoteką sprzedawca lub kupujący mogą żądać, aby wierzyciel zwolnił tę część od obciążenia, jeżeli jest ona stosunkowo nieznaczna, a wartość pozostałej części nieruchomości zapewnia wierzycielowi dostateczne zabezpieczenie.

Szczególnym rodzajem hipoteki jest hipoteka odwrócona. Jest to rodzaj kredytu udzielanego przez instytucje finansowe osobom posiadającym nieruchomość lub wieczyste prawo do użytkowania nieruchomości. Jest to zastawienie posiadanej nieruchomości na rzecz banku, który za to w zamian udziela pożyczki. Cechą charakterystyczną jest to, że środki finansowe zostają wypłacone klientowi jednorazowo bądź w ratach, a ich spłata jest odroczona. Klient może mieszkać w zastawionej nieruchomości do swojej śmierci. Za spłatę będą odpowiedzialni spadkobiercy, którzy po śmierci kredytobiorcy przejmą prawo do nieruchomości.

Taka konstrukcja powoduje, iż taka hipoteka skierowana jest przede wszystkim do osób starszych. W przypadku śmierci kredytobiorcy bank informuje spadkobierców o możliwości rozliczenia pożyczki i przejęcia prawa do nieruchomości. Spadkobiercy na spłatę mają 12 miesięcy. Jeśli w tym okresie nie zdecydują się na spłatę, prawo do nieruchomości przechodzi w ręce banku. Problematyka hipoteki odwróconej szczegółowo uregulowana jest w ustawie o odwróconym kredycie hipotecznym, która weszła w życie w dniu 15 grudnia 2014 roku.

Adwokat Jacek Osmólski, fot. pixabay.com