W kolejnym wpisie przedstawione zostaną kolejne rodzaje hipoteki, z którymi możemy się spotkać, a mianowicie, oprócz hipoteki umownej, problematyka, która została już przytoczona w poprzednim artykule, hipoteka przymusowa i kaucyjna.
Hipoteka najczęściej utożsamiana jest z kredytem hipotecznym, aczkolwiek w praktyce nie musi być z nim w ogóle powiązana. Hipoteka przymusowa, w odróżnieniu od hipoteki umownej, powstaje bez woli i zgody właściciela nieruchomości, a jej nałożenie jest przymusowe. Hipoteka przymusowa ustanawiana jest na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu, ewentualnie postanowienia prokuratora, tytułu wykonawczego, czy też ostatecznej decyzji administracyjnej. Jej zadaniem jest wierzycielowi większej pewności i możliwości w odzyskaniu przysługującej mu wierzytelności.
Hipoteka przymusowa, jest zatem korzystna dla wierzyciela. Pierwszym krokiem do ustanowienia hipoteki przymusowej jest uzyskanie tytułu wykonawczego. W tym celu konieczne będzie udanie się do sądu i udowodnienie, że dana osoba jest naszym dłużnikiem, ale nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań. Następnie uzyskany tytuł wykonawczy, a także poprawnie wypełniony wniosek o ustanowienie hipoteki przymusowej, muszą zostać złożone w odpowiednim dla miejsca zamieszkania sądzie, w wydziale ksiąg wieczystych. Wysokość hipoteki przymusowej nie może przekraczać wysokości długu określonej w tytule wykonawczym.
Hipotekę przymusową możemy wykreślić na dwa sposoby: albo występując samodzielnie z wnioskiem do sądu o wykreślenie hipoteki, albo udając się do notariusza. Warunkiem wykreślenia hipoteki jest uzyskanie zgody wierzyciela, na rzecz którego hipoteka została ustanowiona, jak również całkowita spłata zadłużenia wraz z odsetkami i kosztami dodatkowymi. Wniosek o wykreślenie hipoteki przymusowej podlega opłacie w wysokości 100 złotych.
Co do zasady, można zbyć nieruchomość obciążoną hipoteką przymusową. Hipoteka dotyczy konkretnej nieruchomości, a nie jej właściciela, więc nie traci ważności po zawarciu umowy sprzedaży. W praktyce może być bardzo trudno zbyć taką nieruchomość, gdyż szerokie grono nabywców nie jest zainteresowane zakupem obciążonej nieruchomości.
Kolejnym rodzajem hipoteki jest hipoteka kaucyjna, która obowiązywała do dnia 20 lutego 2011 roku. Obecnie nie jest ona stosowana, aczkolwiek hipoteki kaucyjne, które zostały już ustanowione, zachowują swoją ważność do momentu wygaśnięcia zabezpieczonej wierzytelności.
Jest to hipoteka, która zabezpiecza wierzytelność w nieoznaczonej kwocie. Jest ustanawiana zatem do sumy maksymalnej, w ramach której wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń. Najczęściej była ona stosowana do wierzytelności przyszłych, których kwota w momencie ustanawiania zabezpieczenia nie była jeszcze dokładnie określona, np. wierzytelności zbywanych przez indos (np. weksli i czeków), kredytów denominowanych w walucie obcej (wartość kredytu zależała w przyszłości od wysokości kursu walut).
Hipoteka kaucyjna była ustanawiana pod warunkiem określenia maksymalnej sumy pieniężnej obciążającej nieruchomość. Jej wygaśnięcie następowało w momencie wygaśnięcia wierzytelności, a więc gdy dłużnik (właściciel nieruchomości) spłacił zobowiązanie.
Adwokat Jacek Osmólski, fot. pixabay.com
